Van tiết lưu - Van tiết lưu khí nén - Van tiết lưu điện tử

Van tiết lưu, van điều tiết hoặc van điều khiển. Là tên gọi của thiết bị van công nghiệp có chức năng điều chỉnh lưu lượng dòng chảy, nhiệt độ hoặc áp suất của chất lỏng bên trong ống dẫn của thiết bị bơm. Loại van này có thể được lắp đặt ở mọi vị trí trên đường dẫn chất lỏng. Đóng vai trò như một van tắt/mở hoàn toàn cho hệ thống bơm.

Van tiết lưu là gì

Van tiết lưu là một loại van công nghiệp có chức năng khởi động, ngừng và điều chỉnh dòng chảy của chất lỏng đi qua máy bơm. Đặc điểm của van tiết lưu là van có áp suất cao ở đầu này, và áp suất thấp ở đầu kia. Khi mức áp suất và nhiệt độ bên ngoài gây ảnh hưởng đến lưu lượng dòng chảy bên trong máy bơm. Thì lúc này van có chức năng điều tiết lại lưu lượng sao cho phù hợp theo quy trình bơm. Ngoài ra van còn có thể thay đổi điều kiện lưu lượng hoặc áp suất để tương thích với hệ thống đường ống dẫn chất lỏng.

Van được trang bị cơ cấu truyền động, hoặc hệ thống truyền động. Cung cấp khả năng đẩy chất lỏng, xác định vị trí và cũng như khả năng điều khiển hoàn toàn tự động. Một số thiết bị van điều tiết được tích hợp khả năng điều chỉnh thủ công bằng tay. Tuy nhiên cần lưu ý về độ chính xác khi điều chỉnh dạng này.

Van kiểm soát tốc độ dòng chảy bằng cách điều tiết lưu lượng trực tiếp hoặc đi qua một đường vòng (bypass). Phương pháp tùy biến tốc độ vận hành của máy bơm cũng là một cách thay thế hiệu quả để kiểm soát lưu lượng dòng chảy của cả hệ thống bơm.

Một khi lưu lượng dòng chảy của máy bơm bị thay đổi hay điều chỉnh bằng van tiết lưu thì đường đặc tính kỹ thuật của cả hệ thống sẽ bị thay đổi. Điểm làm việc của bơm sẽ di chuyển lệch về bên trái trên đường cong nếu lưu lượng bơm giảm.

Van tiết lưu tiếng Anh là gì

Van tiết lưu trong tiếng Anh được gọi là "Throttling Valve”. Một dòng van được dùng khá nhiều kèm với các ứng dụng dùng khí nén.

Nguyên lý hoạt động của van tiết lưu

Khi đóng hoặc mở van tiết lưu trên hệ thống ống dẫn. Các phần tử bên trong chất lỏng bắt đầu di chuyển, cọ xát với nhau tạo ra lực ma sát. Gây tác động đến lưu lượng dòng chảy trong quá trình bơm.

Chất lỏng khi chảy qua van sẽ bị thay đổi vận tốc và áp suất từ vật cản. Do đó lực chảy của chất lỏng khi này mạnh hơn rất nhiều so với việc chất lỏng chưa qua van. Giống như việc ta dùng tay che đi một phần miệng của vòi nước thì lúc này nước sẽ phun ra rất mạnh.

Một điểm cần lưu ý khi lắp đặt van vào hệ thống ống dẫn chất lỏng là: cần phải trang bị hệ thống khí làm mát cao hơn nhiệt độ nóng cho phép của ứng dụng tại các điểm có van tiết lưu. Bởi vì khi sử dụng van thì nhiệt độ tại đây sẽ tăng lên rất nhiều. Do lực ma sát của các phân tử trong chất lỏng gây ra, khi chúng bị nén lại và cố gắng chảy qua khe hở của van.

Bằng việc sử dụng van tiết lưu để điều chỉnh lưu lượng dòng chảy theo mong muốn. Ta đóng hoặc mở một van trong ống xả của bơm theo hình minh họa sau đây:

Khi mở van hoàn toàn, máy bơm sẽ hoạt động ở mức lưu lượng 2 (Flow 2). Còn khi chỉ mở một phần van, thì sẽ gây ra tổn thất ma sát bổ sung trong hệ thống bơm. Từ đó tạo ra một đường cong đặc tính mới ở mức lưu lượng 1 (Flow 1). Ta có thể gọi là điểm làm việc mới. Sự khác biệt giữa 2 điểm làm việc lưu lượng 1 và lưu lượng 2 chính là mức cột áp bị rơi khi sử dụng van tiết lưu.

Ứng dụng van tiết lưu

Do tính đa dụng của van tiết lưu nên thiết bị này được sử dụng rất nhiều trong các ngành công nghiệp trọng điểm sau:

• • Hệ thống điều hòa khí
  • Hệ thống dầu nhiên liệu
  • Ứng dụng chế biến thực phẩm
  • Ứng dụng hóa chất
  • Ứng dụng dược phẩm
  • Ứng dụng hơi nước
  • Ứng dụng nhiệt độ cao
  • Điện lạnh
  • Thủy lực

Các loại van tiết lưu trong công nghiệp

Ta cần phải ghi nhớ: Không phải loại van nào cũng có thể được dùng làm van tiết lưu. Bởi vì thiết kế, chức năng của từng loại van là chuyên biệt và khác nhau.

Một số loại van công nghiệp có thể làm van tiết lưu, van điều khiển hiện nay là:

• • Van cầu (Globe valve)
  • Van bướm (Butterfly valve)
  • Van cổng (Gate valve)
  • Van ép (Pinch valve)
  • Van màng (Diaphragm valve)
  • Van kim (Needle valve)

Ngoài ra, cũng có một số cách phân loại như:

• • Van tiết lưu khí nén
  • Van tiết lưu điện tử
  • Van tiết lưu thuỷ lực
  • Van tiết lưu 1 chiều
  • Van tiết lưu điều hoà

Cách chọn van tiết lưu phù hợp

Như đã đề cập ở trên, có nhiều loại van công nghiệp có thể làm van tiết lưu, van điều khiển. Mỗi loại có những ưu điểm, nhược điểm riêng. Ta cần hiểu rõ mục đích lắp đặt van tiết lưu. Nhằm thu hẹp lựa chọn và sử dụng dòng van phù hợp nhất cho từng ứng dụng.

Kích thước van

Việc lựa chọn kích cỡ van phù hợp luôn giảm thiểu các bất lợi có thể xảy ra trong quá trình vận hành bơm lâu dài. Van quá lớn sẽ bị hạn chế khả năng điều tiết, điều khiển chất lỏng. Ngoài ra chọn van quá khổ sẽ làm phát sinh các chi phí lắp đặt đường ống gây tốn kém chi phí.

Vật liệu van

Van phải được làm bằng vật liệu có khả năng tương thích với dòng chất lỏng đi qua. Ví dụ: để dùng cho chất lỏng là hóa chất, ta phải sử dụng van điều khiển chống ăn mòn. Chất lỏng có nhiệt độ hoặc áp suất cao thì nên dùng van làm bằng hợp kim mạnh và có lớp phủ bên trong.

Cơ cấu truyền động

Bộ truyền động cũng đóng vai trò lớn trong việc lựa chọn van tiết lưu phù hợp. Khi lắp đặt với ống dẫn, có những trường hợp áp suất chất lỏng tăng đột ngột. Vì vậy ta cần lựa chọn sử dụng bộ truyền động thủ công hoặc tự động một cách phù hợp.

Lắp đặt van với ống dẫn

Việc lắp đặt van với ống dẫn nên được xem xét và tìm hiểu kỹ. Nên ưu tiên lắp thiết bị van sao cho phù hợp với ống dẫn. Chứ không phải là thay đổi ống dẫn để lắp đặt cho phù hợp với van. Vì như thế sẽ gây tốn kém chi phí rất nhiều. Và có thể làm thay đổi cả hệ thống và quy trình bơm ban đầu. Ví dụ: Nếu đầu ống dẫn có mặt bích thì ta cũng nên sử dụng van có đầu dẫn bằng mặt bích tương tự.

Tiêu chuẩn công nghiệp

Để sử dụng van tiết lưu đúng tiêu chuẩn công nghiệp là điều rất quan trọng. Có các tiêu chuẩn về vật liệu van để sử dụng cho phù hợp với từng loại chất lỏng được bơm cụ thể. Ngoài ra, còn có các tiêu chuẩn quy định về lắp nối van và độ dày của vật liệu tạo thành bơm…

Những tiêu chuẩn như vậy nhằm đem lại sự an toàn tối đa khi lắp đặt và đưa van tiết lưu vào sử dụng. Vì khi sử dụng van, nhiệt độ và áp suất của chất lỏng sẽ thay đổi, tăng hoặc giảm đột ngột. Nếu không tuân thủ theo những tiêu chuẩn trên, thì sự cố có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Gây thiệt hại cho người và tài sản.

Chi phí sử dụng

Tuổi thọ của van, năng lượng tiêu thụ, bảo trì và bảo dưỡng đều quy ra thành chi phí sử dụng van mà người dùng cần xem xét. Đặc biệt trong các trường hợp điều tiết chất lỏng quá mức có thể gây ra hiện tượng xâm thực làm hư hại van. Dẫn đến các chi phí sử dụng tăng lên đột biến.

Do đó, trước khi quyết định sử dụng van tiết lưu. Người dùng cần phải hiểu rõ vai trò và chức năng của van sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hệ thống bơm của mình. Sau đó xem xét các yếu tố về kích cỡ, lắp đặt, vật liệu và chi phí… Để có thể chọn loại van phù hợp nhất đưa vào ứng dụng.

Hy vọng những chia sẻ trên giúp ích cho bạn hiểu thêm về chức năng của các thiết bị van tiết lưu công nghiệp.

Việt Nhất hiện cung cấp những dòng van công nghiệp của thương hiệu xuất xứ từ Ý, EU, G7. Nếu quý khách có nhu cầu tư vấn hoặc cần cung cấp và hỗ trợ bảo dưỡng dòng sản phẩm, thiết bị van công nghiệp. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi.

Việt Nhất luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn.